جرم قتل عمد معمولاً بر اساس رکن معنوی، نسبت به بقیه انواع، مشخص و معین می‌گردد. هرچند معیارهایی متفاوتی در زمینه تعیین قتل عمد از غیر عمد مطرح شده است، ابوحنیفه راه احتیاط و حمایت از جانی، علاوه بر کشنده بودن فعل، استفاده از ابزار آهنی و آماده شده را معیار و ملاک قتل عمد، دانسته است. در مقابل، مالک بن انس بدون در نظر داشتن شرط خاصی، ارتکاب هر نوع فعل عدوانی (مادامی که به قصد شوخی و تادیب نباشد) که بر علیه مجنی‌علیه انجام می‌گیرد، را معیار قتل عمد دانسته است. اما با توجه به آیات، روایات و آرای فقیهان اسلامی و نقد و بررسی در نظریه ابوحنیفه و مالک بن انس «ارتکاب هر نوع فعل نوعا کشنده همراه با قصد قتل و یا اطمینان به کشنده بودن آن» در این نوشتار به عنوان معیار و شاخص قتل عمد، مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی به مرحله اثبات رسیده است.
)