مسئولیت مدنی در فقه شیعه یکی از مباحث مهم در حوزه فقه و حقوق است. در این تحقیق به بررسی رابطه مسئولیت مدنی و مفاهیم همگون؛ نظیر مسئولیت مدنی و اخلاق، مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری، مسئولیت مدنی و مسئولیت قراردادی، ارکان مسئولیت مدنی، مبانی مسئولیت مدنی پرداخته شده است. فقهای شیعه برای اثبات مسئولیت مدنی از چهار قاعده اتلاف، قاعده تسبیب، قاعده لا ضرر و قاعده تفویت کمک گرفته‌اند و با تمسک و استدلال به قواعدی نامبرده شده، کوشش کرده‌اند تا مسئولیت مدنی و غیر قراردادی افراد را به اثبات برسانند. قواعد یادشده هرچند مسئله مسئولیت مدنی افراد را به‌روشنی بیان می‌کنند؛ لیکن مهم‌ترین دلیل مسئولیت مدنی و بیان مبنای آن، قاعده‌ی احترام مال مسلمان است. در فقه و متون دینی احترام مال مسلمان مانند احترام جان او از اهمیت زیادی برخوردار است و با توجه به این امر می‌توان گفت: مهم‌ترین مبنا و دلیل برای مسئولیت مدنی، قاعده احترام مال مسلمان است. بر اساس این قاعده، هرکس مال مسلمانی را از تلف، یا غصب و یا به هر نحوی از مالش محروم سازد، آن شخص ضامن است، درصورتی‌که به هر وجهی سبب ضرر و زیان به صاحب‌مال شود، باید آن را جبران کند.
)