ادراکات فطری در فقه و حقوق کیفری *

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

فقه و حقوق جزا، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

ادراکات فطری به معنای ادراکاتی عمومی هستند که در ذهن همگان یکسان هستند و تحت تأثیر زمان، مکان و شرایط قرار نمی‌گیرند. حقوق کیفری شاخه‌ای از علم حقوق است که از مجموعه گزاره‎هایی (اصول و قواعد) تشکیل‌شده است که درباره جرم و اطراف آن (مجرم و بزه دیده)، مسئولیت کیفری و واکنش علیه پدیده مجرمانه (مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی) گفت‌وگو می‌کند؛ بنابراین، ادراکات فطری در علوم مختلف ازجمله فقه جزایی و حقوق کیفری جریان دارند. در این مقاله درصدد هستیم، ضمن مطالعه میان‌رشته‌ای میان فقه و حقوق جزایی به این پرسش پاسخ دهیم، ادراکات فطری در فقه جزایی و حقوق کیفری کدامند که با بررسی تحلیلی – توصیفی اثبات می‌شود، لزوم تحمیل مجازات بر مجرم، منع اضرار به غیر، وجوب دفع ضرر محتمل و ترجیح راجح بر مرجوح از گزاره‌های فطری هستند که در فقه جزائی و حقوق کیفری جریان دارند؛ البته ادراکات فطری به این گزاره‎ها محدود نمی‌شوند.

کلیدواژه‌ها