بیماری کرونا سرچشمه عوارض تنوعی در جامعه بشری گردیده است که یکی از آن‌ها مشکله عوارض کیفیت معالجه است، چراکه معالجه و تزریق واکسن گاهی سبب فوت بیمار می‌گردد که خود این سؤال را به دنبال دارد که ضامن دیه فوت‌شده کیست و این مسئولیت چه نوع مسئولیتی است؛ قهری است، قراردادی است یا از نوع مسئولیت اجیر است؟ در این مقاله به بررسی آموزش راه‌های مقابله با کرونا و واکسیناسیون و ایمن‌سازی جامعه با تزریق واکسن و نیز به بررسی حکم فقهی فوتی‌های مترتب بر تزریق واکسن پرداخته شده است؛ ازاین‌رو همّ مقاله بر آن است که با تشقیق مسئله و صور مختلف آن، حکم شرعی هریک از شقوق مسئله را از ادله شرعی استخراج نموده، موضوع ضمان دیه و وجوب مقابله را مشخص نماید و راه‌های دفع ضمان دیه یا اثبات آن را به نمایش بگذارد.
)