شرایط و مصادیق قاعدۀ تحذیر در حقوق ایران و فقه امامیه *

نویسندگان

چکیده

یکی از قواعد فقهی مهم و کاربردی قاعدۀ تحذیر است که برگرفته از روایت امام صادق× دربارۀ یکی از قضاوت‌های حضرت علی× می‌باشد. در این روایت حضرت علی× با بیان جمله «قد اَعذر مَن حذَّر» به‌ صورت مطلق ضمان را از ذمۀ‌ فرد هشداردهنده رفع می‌کند، بدین صورت که علاوه بر رفع قصاص، پرداخت دیه را هم از ذمۀ رامی و عاقلۀ او اسقاط می‌نماید. فقهای متقدم و متأخر نیز بدون هیچ‌گونه مخالفتی بر همین مبنا فتوا داده‌اند. با بررسی ادله نقلی و عقلی این قاعده و شرایط ویژۀ آن، ثابت می‌گردد که مسئولیت مدنی و کیفری متوجه هشداردهنده نخواهد بود.

کلیدواژه‌ها