با توسعه فضای مجازی و گسترش کاربرد فنّاوری اطلاعات در زندگی روزمره افراد، برخی تخلفات و سوءاستفادههایی رواج یافته که با عنوان «جرایم رایانهای» شناخته میشوند. به دلیل گسترش کاربران فضای مجازی، انواع و چگونگی وقوع جرایم رایانهای روزبهروز بیشتر شده و پرسشهای فراوانی را پیش روی پژوهشگران در حوزه فقه و حقوق قرار داده است.
این مقاله به بررسی و بیان احکام فقهی و حقوقی جرایم قذف و افتراء از طریق رایانه و در فضای مجازی، که از جرایم علیه اشخاص میباشند، پرداخته است. این پژوهش بهصورت کتابخانهای و با استفاده از مستندات و مکتوبات موجود و مطالعه تطبیقی کتب فقهی و قوانین وضعشده در این زمینه و مصاحبه با برخی فقها و استفاده از نظرات فقهی و استفتائات ایشان جمعآوری و تدوین شده است. در قانون جرایم رایانهای برای افترا، مجازات نقدی و حبس پیشبینی شده است. فقها نیز برای افترای رایانهای قائل به تعزیرند. همچنین قذف که از جمله جرایم حدی است، هرچند در قانون جرایم رایانهای به آن اشارهای نشده، ولی با توجه به اطلاقات قوانین سنتی، حکم آن حدّ است و اکثر فقهای معاصر نیز مرتکب قذف در فضای مجازی را همانند محیط واقعی، مستوجب حدّ میدانند.