1
استادیار گروه فقه و حقوق امامیه _ دانشگاه مذاهب اسلامی تهران
2
دانشجوی دکترای حقوق خصوصی _ دانشگاه علوم قضایی
3
کارشناس ارشد حقوق خصوصی _ دانشگاه علوم قضایی
چکیده
خسارت معنوی مفهوم جدیدی است که در قوانین مصوب موضوعه ایران مورد تأکید قانون‌گذار قرار گرفته است، اما شناسایی ماهیت و کیفیت طرق جبران این نوع خسارات، به‌عنوان چالش‌های اصلی فراروی این حوزه تلقی می‌گردد. این نوع خسارت به هر ضرری که قابلیت اطلاق به‌عنوان خسارات مادی را نداشته باشد، تعبیر می‌گردد. البته شرایط کلی حاکم بر شناسایی ضررهای مادی، در این نوع ضرر نیز جریان دارد. در زمینه امکان‌سنجی جبران این نوع خسارات، دیدگاه‌های متعددی میان فقها و حقوق‌دانان مطرح گردیده است، مهم‌ترین دلیل مخالفین بر جبران این نوع خسارات عدم امکان تعیین دقیق میزان آن می‌باشد. اما موافقان با استناد به قواعدی مانند قاعده لاضرر، نفی عسر و حرج، اتلاف و لزوم حفظ حرمت اشخاص و امکان سنجی تعیین میزان این نوع خسارات با روش‌هایی مانند تعیین کارشناس یا تعیین مقدار قدر متیقن بر مبنای معیارهای موجود بر ضرورت جبران این نوع خسارات تأکید نموده‌اند.
)