1
**. استادیار الهیات و معارف اسلامی، گروه معارف اسلامی، دانشکده پزشکی. دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان
2
طلبه سطح سه حوزه علمیه قم.
چکیده
گردشگری حلال، به عنوان یکی از سریع‌ترین بخش‌های رو به رشد در صنعت گردشگری جهانی، با چالش‌های فقهی متعددی روبرو است. این مقاله به بررسی چالش‌های اصلی فقهی در توسعه گردشگری حلال می‌پردازد و راهکارهایی برای غلبه بر این چالشها ارائه می‌دهد. چالش‌های اصلی شامل تأمین غذا و نوشیدنی حلال، ارائه اقامتگاههای مطابق با شریعت، فعالیت‌های تفریحی مجاز، و مسائل مربوط به پوشش و اختلاط جنسیتی است. در این راستا، مسائلی چون تعریف استانداردهای حلال، اطمینان از فرآیندهای حلال در تولید و آماده‌سازی غذا، پیاده‌سازی تفکیک جنسیتی، ارائه امکانات نمازخانه، و مدیریت محتوای تلویزیونی در اتاق‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد. راهکارهای پیشنهادی شامل استانداردسازی و هماهنگی بین‌المللی، آموزش و آگاهی‌بخشی، اجتهاد پویا، همکاری بین‌بخشی، استفاده از فناوری، و توسعه زیرساخت‌های مناسب است. این مقاله همچنین چشم‌اندازی از آینده گردشگری حلال ارائه می‌دهد و پیشنهاداتی برای توسعه پایدار این صنعت مطرح می‌کند. نتیجه‌گیری می‌شود که با غلبه بر چالش‌های فقهی، گردشگری حلال می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جوامع ایفا کند، ضمن اینکه نیازهای مذهبی گردشگران مسلمان را برآورده می‌سازد و به نیازهای عملی صنعت مدرن گردشگری نیز پاسخ می‌دهد. کلیدواژه‌ها: گردشگری حلال، چالش‌های فقهی، فقه اسلامی، استانداردسازی، توسعه پایدار.
)