ظرفیت‌های فقهی‌مدارای مذاهب و تعامل قومیت‌ها در تکوین هویت ملی ـ اسلامی در افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیات علمی المصطفی

چکیده

افغانستان کشوری ناهمگون با علقه‎های شدید قومی و مذهبی است که پیامدهای ویرانگری چون تخاصمات قومی، ناسازگاری‎های مذهبی، واگرایی اجتماعی و... را به دنبال داشته است. هدف این پژوهش کاستن از اولویت بخشی به هویت‎های فروملی، مرزبندی‎های برساخته و نامنعطف قومی ـ مذهبی، و تکوین و برجسته سازی هویت‎ ملی ـ اسلامی است. نگارنده با تکیه بر اصول بنیادینی همچون کرامت انسانی، اخوت اسلامی و استمداد از قواعد مهم فقه سیاسی نظیر حفظ نظام، تعظیم شعائر الهی، قاعدۀ تعاون  و بهره‎گیری از روش توصیفی ـ تحلیلی ظرفیت‎های فقهی مدارای مذاهب و تعامل قومیت‎ها را در تکوین هویت ملی ـ اسلامی؛ جامع‎ترین شناسه‎ای که تمام اقوام و قبائل و پیروان مذاهب در جمهوری اسلامی افغانستان را پوشش می‎دهد، مورد بررسی قرار داده است. نتیجۀ این سنجش نشان می‎دهد که مدارای مذاهب و تعامل قومیت‎ها در نخستین گام هرگونه تقابل و تضاد، و تعرض و خشونت نسبت به دیگران و مخالفان اعتقادورز را حرام دانسته و از بین می‎برد، در مرحلۀ کاملتر و متعالی‎تر سطحی از هم‌پذیری و هم‌افزایی، تعامل و همکاری و تعاون و همیاری جمعی و در نهایت هویت مشترک ملی ـ اسلامی را در این کشور نامتناجس نهادینه می‎سازد.
در نتیجه جمهور فقهای امامیه و اهل سنّت معتقدند که ابراء اسقاط است نه تملیک، ایقاع هست نه عقد و در تحقّق آن قبول مدیون شرط نیست، به‌محض قصد،اراده و ایجاب طلبکار، ابراء محقق می‌یابد.
کلیدواژه‌ها: مدارا، تعامل، مذاهب، قومیت ها‎، هویت ملی ـ اسلامی.

کلیدواژه‌ها